Z generałem Andersem w drodze do wolności. 80. rocznica układu Sikorski – Majski

15 września 2021 roku Muzeum im. gen. Władysława Andersa otworzyło pierwszą ekspozycję czasową pt. „Z GENERAŁEM ANDERSEM… W DRODZE DO WOLNOŚCI. 80. rocznica układu Sikorski – Majski”. Wystawa prezentowana była w Muzeum Archeologicznym w Krakowie, a jej podstawę stanowią zbiory archiwalne Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Na ekspozycji zaprezentowano cztery zagadnienia. Pierwsze to tragiczne losy Polaków podczas pobytu w Związku Sowieckim, zarówno tych, którym udało się opuścić państwo Stalina, jak i tych, którzy z różnych względów pozostali i przez następne lata nadal znosili głód, zimno i upodlenie sowieckiego systemu. Kolejne części wystawy ukazują dzieje polskich uchodźców już po wyjściu ze Związku Sowieckiego. Druga odsłona dotyczy cywilów w Iranie (ze szczególnym uwzględnieniem pobytu Polaków w Isfahanie). Trzecia prezentuje losy polskich żołnierzy na Bliskim Wschodzie oraz podczas kampanii włoskiej, a czwarta – życie codzienne cywilów w polskich osiedlach na afrykańskiej ziemi. Wszystkie eksponaty zaprezentowane na wystawie oraz fotografie przedstawione na tablicach (poza nielicznymi wyjątkami) pochodzą z Archiwum Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Materiały te zostały przekazane do Archiwum CDZWiP przez Sybiraków z Polski, a także z Wielkiej Brytanii, Australii, USA i Kanady. Współorganizatorem oraz gospodarzem wystawy było Muzeum Archeologiczne w Krakowie. W związku z tym składamy serdeczne podziękowania na ręce pana dyrektora dr. hab. Jacka Górskiego, a także pracowników muzeum, szczególnie: Anny Piwowarczyk i Bogumiła Pilarskiego. Za wsparcie projektu dziękujemy Wojewodzie Małopolskiemu panu Łukaszowi Kmicie. Jesteśmy zaszczyceni, że w uroczystym otwarciu wystawy udział wzięli goście najważniejsi – Sybiracy z Krakowa oraz Katowic, a także Dyrektor Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Joanna Florkiewicz – Kamieniarczyk, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Senioralnej dr Anna Okońska – Walkowicz, Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Krakowie dr Michał Masłowski oraz Rektor ds. Nauki Uniwersytetu Pedagogicznego dr hab. prof. UP Michał Rogoż. Wystawa została przeniesiona do Fortu Skotniki 52 ½ N, siedziby Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP, gdzie będzie można ją zwiedzać na nowo.